Đặc điểm Đế_quốc_toàn_cầu

Trong lịch sử thế giới đã từng tồn tại rất nhiều đế quốc nhưng chưa từng tồn tại một đế quốc nào thống trị toàn bộ thế giới, Đế quốc Anh được ghi nhận là đế quốc rộng lớn nhất trong lịch sử cũng chỉ chiếm 1/4 bề mặt thế giới.[1][2][3][4] Nguyên nhân cơ bản là không một quốc gia nào đủ ưu thế dân số và tiềm năng quân số có thể giúp nó chinh phạt và thống trị tất cả mọi miền đất trên Trái Đất. Ngay cả hiện tại, Trung Quốc với dân số đông đảo nhất thế giới, khoảng 1,5 tỉ người[5] cũng chỉ chiếm 1/5 dân số thế giới. Chính giới hạn về nhân khẩu gần như xuyên suốt lịch sử đó, ngay cả những quốc gia thuộc hàng đông dân nhất cũng không thể chiếm được toàn bộ thế giới. Thế nên, khái niệm đế quốc toàn cầu là một khái niệm không nhấn mạnh chủ quyền toàn bộ thế giới, chỉ cần thống trị một phần thế giới nhưng nhất thiết sự thống trị đó phải có độ dàn trải trong không gian. Ngoài ra, khái niệm đế quốc toàn cầu nhấn mạnh khía cạnh của tầm ảnh hưởng, đế quốc được xem là đế quốc toàn cầu phải vượt trội trong việc ảnh hưởng chính trị thế giới so với tất cả các quốc gia còn lại, và sự ảnh hưởng đó phải rộng khắp.

Điển hình, xem xét hệ thống lãnh thổ của đế quốc Anh, tuy chỉ chiếm 1/4 bề mặt thế giới nhưng các lãnh thổ thuộc địa của Anh có ở tất cả các châu lục, từ châu Âu sang châu Á, châu Phi, châu Mỹ và châu Đại dương, tức đế quốc Anh đã dàn trải trong một độ rộng không gian bao phủ toàn cầu. Các điểm thuộc địa chiến lược (Gibraltar, Cape Town, Suez, Singapore, Hồng Kông,...) trở thành căn cứ hải quân, cơ sở hậu cần kết nối mạng lưới đế quốc, giúp Anh có khả năng bảo vệ các thuộc địa, triển khai nhanh các lực lượng quân sự, thông suốt các tuyến đường hàng hải thương mại, nền tảng cho sự hiện diện mạnh mẽ của Hải quân hoàng gia, đảm bảo cho sự thịnh vượng của đế quốc Anh. Bên cạnh đó, Anh còn thể hiện quyền lực toàn cầu qua việc thao túng toàn bộ nền mậu dịch của Nam Mỹnhà Thanh.

Một yếu tố nổi bật của đế quốc toàn cầu trong khía cạnh tầm ảnh hưởng là khả năng sử dụng vũ lực trên phạm vi rộng khắp thế giới. Một đế quốc được xây dựng thông thường không phải từ sự tự nguyện liên kết của nhiều nước, mà thông qua việc chinh phạt. Đế quốc toàn cầu được duy trì không thể thiếu tính bạo lực. Nó phải cần một lực lượng quân sự hùng mạnh, và lực lượng này phải mạnh tập trung về hải quân, không quân với khả năng hậu cần, vận tải, thông tin vượt trội. Điều này giúp đế quốc có khả năng triển khai tác chiến trên khắp các châu lục trong bất cứ tình huống nào có sự nổi lên thách thức của một lực lượng thù địch.